Świadczenie wychowawcze

SERVICE OVERVIEW

Świadczenie wychowawcze przysługuje:
  • matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 2a ustawy (opieka naprzemienna),
  • opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu opiekuna faktycznego, albo
  • opiekunowi prawnemu dziecka, albo,
  • dyrektorowi domu pomocy społecznej.
Świadczenie wychowawcze przysługuje:
  • obywatelom polskim,
  • cudzoziemcom:
    • do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
    • jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską dwustronnych umów międzynarodowych o zabezpieczeniu społecznym,
    • przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2018 r. poz. 2094 i 2399 oraz z 2019 r. poz. 577 i 622), jeżeli zamieszkują z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
    • posiadającym kartę pobytu z adnotacją “dostęp do rynku pracy”, jeżeli zamieszkują z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem obywateli państw trzecich, którzy uzyskali zezwolenie na pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów lub pracy sezonowej oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy na podstawie wizy,
    • przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
      – na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w lub ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
      – w związku z korzystaniem z mobilności krótkoterminowej pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa na warunkach określonych w ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
      – jeżeli zamieszkują z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem cudzoziemców, którym zezwolono na pobyt i pracę na okres nieprzekraczający dziewięciu miesięcy, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej,
    • przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

– na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w lub ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
– na podstawie wizy krajowej w celu prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych,
– w związku z korzystaniem z mobilności krótkoterminowej naukowca na warunkach określonych w ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
– z wyłączeniem cudzoziemców, którym zezwolono na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres, w jakim mają otrzymywać świadczenie wychowawcze, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Świadczenie wychowawcze przysługuje do dnia ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Świadczenie wychowawcze przysługuje w wysokości 500,00 zł miesięcznie na dziecko.
W przypadku urodzenia dziecka lub ukończenia przez dziecko 18 roku życia w trakcie miesiąca wysokość świadczenia wychowawczego jest ustalana proporcjonalnie do liczby dni, w których świadczenie wychowawcze przysługuje.
W przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego (art. 5 ust.2a ustawy).

Świadczenie wychowawcze nie przysługuje, jeżeli:

  • dziecko pozostaje w związku małżeńskim;
  • dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
  • pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko;
  • członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia wychowawczego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Wymagane dokumenty

W przypadku, gdy osoba ubiega się o świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko do wniosku dołącza odpowiednio:

  1. oświadczenia o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu każdego członka rodziny (załącznik nr 2),
  2. oświadczenie o deklarowanych dochodach osiąganych z działalności opodatkowanej w formie ryczałtu ewidencjonowanego lub karty podatkowej (załącznik nr 3) – wyłącznie w przypadku prowadzenia ww. działalności,
  3. inne dokumenty wymagane do ustalenia dochodu:
    – zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy albo oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy na który ustalane jest prawo (załącznik nr 4);
    – umowę dzierżawy − w przypadku oddania części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego w dzierżawę, na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, albo oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej,
    – umowę o wniesieniu wkładów gruntowych − w przypadku wniesienia gospodarstwa rolnego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną,
    – odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną lub odpis protokołu posiedzenia zawierającego treść ugody sądowej, odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem lub innego tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, zobowiązujących do alimentów na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną,
    – przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów, jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani orzeczeniem sądu, ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem lub innym tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny,
    – w przypadku gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je w wysokości niższej od ustalonej w orzeczeniu sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem:
    – zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów, lub
    – jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą – informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą,
  4. w przypadku utraty dochodu lub uzyskania dochodu dokumenty potwierdzające ich utratę lub uzyskanie oraz ich wysokość.Rokiem kalendarzowym, z którego dochody stanowią podstawę ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego jest rok 2014 z uwzględnieniem dochodu uzyskanego i utraconego.

UWAGA!!!

 Wyżej wymienionych dokumentów nie załącza osoba, która nie ubiega się o przyznanie świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko.

W zależności od indywidualnej sytuacji, w przypadku ubiegania się o świadczenie wychowawcze niezależnie od tego, czy na pierwsze dziecko, czy drugie i następne, do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, dołącza się odpowiednio inne zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego:

w przypadku cudzoziemca 

  • przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach czyli zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji – kartę pobytu;
  • posiadającego kartę pobytu z adnotacją “dostęp do rynku pracy” – kartę pobytu i decyzję o udzieleniu zezwolenia na pobyt czasowy;

w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko: 

  • odpis prawomocnego orzeczenia sądu orzekającego rozwód lub separację;
  • odpis zupełny lub skrócony aktu zgonu małżonka lub rodzica dziecka – w przypadku gdy rodzic dziecka nie żyje;

w przypadku przysposobienia dziecka

  • odpis prawomocnego postanowienia sądu orzekającego przysposobienie lub zaświadczenie sądu opiekuńczego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka;

w przypadku opieki prawnej

  • orzeczenie sądu o ustaleniu opiekuna prawnego;

Przykładowe dokumenty potwierdzające utratę dochodu:

  • uzyskanie prawa do urlopu wychowawczego – zaświadczenie pracodawcy o udzieleniu urlopu wychowawczego z podaniem okresu urlopu; PIT 11 za 2014 r.,
  • utrata prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych – decyzja lub zaświadczenie z PUP; Pit-11 za 2014 r.
  • utrata zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej – świadectwo pracy, umowa zlecenie, umowa o dzieło, itp. lub zaświadczenie pracodawcy; PIT 11 za 2014 r.
  • utrata zasiłku przedemerytalnego, utrata świadczenia przedemerytalnego – decyzja lub zaświadczenie ZUS (okres);
  • utrata nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, utrata emerytury, utrata renty, utrata renty rodzinnej, utrata renty socjalnej – PIT 11A za 2014 r.
  • wyrejestrowanie pozarolniczej działalności gospodarczej – PIT 36 za 2014 r.
  • zawieszenie wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej – potwierdzone za zgodność przez ZUS oświadczenie o zamiarze podlegania ubezpieczeniu społecznemu w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem;• utrata zasądzonych świadczeń alimentacyjnych lub świadczeń z funduszu alimentacyjnego w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń – akt zgonu;
  • utrata zasiłku chorobowego, utrata świadczenia rehabilitacyjnego, utrata zasiłku macierzyńskiego przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej – decyzja lub zaświadczenie ZUS (okres) wraz z dokumentem potwierdzającym utratę zatrudnienia (np. świadectwo pracy) PIT 11A za 2014 r.
  • utrata świadczenia rodzicielskiego – decyzja lub zaświadczenie (okres);
  • utrata zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników – decyzja lub zaświadczenie KRUS (okres)

Przykładowe dokumenty potwierdzające uzyskanie dochodu:

  • zakończenie urlopu wychowawczego – zaświadczenie pracodawcy o zakończeniu urlopu wychowawczego z podaniem okresu urlopu w 2014 r. – PIT 11 za 2014 r., w 2015 r. lub w 2016 r. – zaświadczenie lub oświadczenie o wysokości dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty
  • uzyskanie prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych – decyzja lub zaświadczenie z PUP (o uzyskanym zasiłku lub stypendium., w 2014 r. – pit 11 za 2014 r., w 2015 r. lub w 2016 r. – zaświadczenie lub oświadczenie o wysokości dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty;
  • uzyskanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej – umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa o dzieło itp. w 2014 r. – PIT 11 za 2014 r., w 2015 r. lub w 2016 r. – zaświadczenie lub oświadczenie o wysokości dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty; 
  • uzyskanie zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, emerytury, renty, renty rodzinnej, renty socjalnej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego – decyzja lub zaświadczenie z ZUS (okres), jeśli uzyskanie w 2014 r. – PIT 11 za 2014 r., natomiast jeśli uzyskanie w 2015 lub w 2016 r. zaświadczenie lub oświadczenie o wysokości dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty;
  • rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej, wznowienie wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 14a ust. 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej – jeśli w 2014 r. – PIT 11 za 2014 r., jeśli w 2015 r. lub w 2016 r. oświadczenie o wysokości dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty;
  • uzyskanie zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, uzyskanie zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej – decyzja lub zaświadczenie ZUS (okres) wraz z dokumentem potwierdzającym utratę zatrudnienia (np. świadectwo pracy), jeśli w 2014 r. – PIT 11 za rok 2014 r.; w 2015 r. lub w 2016 r. – zaświadczenie lub oświadczenie o wysokości dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty;
  • uzyskaniem świadczenia rodzicielskiego – decyzja, zaświadczenie;
  • uzyskanie zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników – decyzja/zaświadczenie KRUS (okres), zaświadczenie lub oświadczenie o wysokości dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty.

Załączniki: Informacja o przetwarzaniu danych osobowych – Świadczenie wychowawcze